Tháng 8 năm 1958, Tổng thống Diệm lại một lần nữa yêu cầu sự giúp đỡ của
Mỹ để tiến hành các hoạt động bí mật chống lại những người cộng sản
Việt Nam. Những cuộc hội đàm của ông ta với cơ quan tình báo Mỹ xảy ra
đúng vào lúc mà các tùy viên quân sự Mỹ ở Sài Gòn yêu cầu phải có sự can
thiệp của chuyên gia tình báo trong các chiến dịch phối hợp với chính
quyền Diệm. Điều này trùng hợp với yêu cầu của Diệm là mong muốn
Washington giúp đỡ về mật mã. Ông ta đã nhận được sự giúp đỡ đó của CIA,
nhưng ở các lĩnh vực khác thì chưa có gì.
Suy nghĩ của Mỹ tại thời điểm đó là mặc dù các đề nghị phối hợp hoạt
động bí mật tuy đã được đặt ra nhưng đây là lúc thích hợp có thể áp dụng
đối với Bắc Việt Nam. Điều này dẫn tới sự nhất trí về nguyên tắc đối
với CIA và chính quyền Diệm là tiến hành các hoạt động tình báo chung
chống lại Bắc Việt vào năm 1958. Trạm CIA ở Sài Gòn đã trở thành quan hệ
chính thức từ 1-1-1959, một tháng trước khi Colby đến Sài Gòn.
Colby đã kể lại một cách rất rõ ràng giai đoạn này: “… Khi tôi đến đó
thì đang thực hiện quyết định từ năm 1956 là ủng hộ Tổng thống Ngô Đình
Diệm chứ không có tuyển cử và biến Nam Việt Nam thành một nước độc lập
nên chúng tôi làm việc đó tương đối thuận lợi. Chương trình viện trợ
được tiến hành một cách trôi chảy. Diệm không phải là người ưa chuộng
dân chủ về lâu dài nên đã tổ chức đàn áp tương đối thành công những
người cộng sản ở Nam Việt Nam. Họ đã chuyển các cán bộ của mình ra Bắc
để đào tạo một cách lặng lẽ. Giờ đây thì họ đã thú nhận nguyên nhân
thành lập đoàn vận tải 559. Đoàn đã xây dựng đường mòn Hồ Chí Minh nên
gọi là đoàn 559 bởi vì nó bắt đầu vào tháng 5-1959. Đây là thời điểm mà
họ quyết định phát động cuộc chiến tranh và tiến hành khử một vài xã
trưởng ác ôn hoặc làm những việc tương tự như tổ chức lực lượng trong
dân chúng, xây dựng mạng lưới linh hoạt đợi thời điểm thích hợp thì sẽ
hành động.
Phản ứng của chính phủ chúng ta lúc đó có vẻ như là tăng cường vũ lực và
tiếp đó là sự phân biệt quan điểm giữa Bộ Ngoại giao và BỘ Quốc phòng:
có nghĩa là chúng ta có cần phải xây dựng một lực lượng quân sự mạnh như
Bộ Quốc phòng hay theo quan điểm của Bộ Ngoại giao là mở rộng dân chủ.
Mâu thuẫn này là tất yếu vì cả hai bên đều xuất phát từ những chỗ đứng
khác nhau. Phái quân sự cho rằng muốn đối chọi với chiến tranh thì tốt
hơn hết là phải xây dựng lực lượng của mình, còn viên chức Bộ Ngoại giao
thì cho rằng chúng ta không thể huy động sự ủng hộ của toàn quốc nếu
như không thực thi dân chủ. Điều mà tôi cho là chưa phải là tiên quyết
và chưa có sức thuyết phục, nhưng đấy lại là quan điểm của Sài Gòn. Tất
nhiên tiếp theo là sự lật đổ của Diệm. Tôi cho rằng đó là một bi kịch và
là một sai lầm lớn nhất mà chúng ta mắc phải.
Thế nhưng trong năm 1959 chúng ta đã dần dần có định hướng rõ hơn. CIA
bị áp lực phải phát triển khả năng tình báo để biết rõ được kẻ thù đang
làm gì. Chúng tôi không có nhiều khả năng độc lập nên phải bàn bạc với
Ban đặc biệt của Việt Nam. Những người của Diệm trong năm 1959, sử dụng
hầu hết thời gian nhằm làm đảo lộn tình hình ở Campuchia và họ đã làm
như vậy. Còn tôi thì đã tốn rất nhiều thời gian để khuyên họ đừng làm
thế.
Đối với một số hoạt động của họ giữ được độc lập với Mỹ tôi không ngạc
nhiên gì. Bởi vì chúng tôi biết hơi bị muộn đối với Campuchia, chính
quyền Sài Gòn sống chết muốn làm một cái gì đó với Sihanuk (Quốc trưởng
của Campuchia) và chúng tôi cũng biết rằng Sihanuk biết rất rõ những
điều đó… Chúng tôi bỏ qua và khuyên nhưng họ chẳng hề mảy may quan tâm
đến lời khuyên của chúng tôi. Họ muốn tự làm điều đó và cuối cùng thì họ
phải gánh chịu thất bại.
Các sỹ quan mà chúng tôi cử làm việc với người Việt Nam đều ăn mặc đồng
phục nhà binh. Một trong số đó là Gilbert Layton-chỉ huy bộ phận làm
việc với lực lượng an ninh biên giới. Tôi cũng có một sĩ quan khác là
Russel Miller trực tiếp phụ trách những hoạt động đối với Bắc Việt.
Chẳng bao lâu một trong những vấn đề được đặt ra tại sao chúng ta không
làm với họ như chúng ta đã làm với Bắc Việt Nam. Chúng tôi nhớ lại kinh
nghiệm trong chiến tranh thế giới thứ 2 đưa người vào bằng cách thả dù
hoặc những việc tương tự đã làm ở đó.
Khoảng một năm sau chúng tôi thiết lập cơ quan mới gọi là Phủ Đặc uỷ
Trung ương tình báo nhằm cung cấp những thông tin về trung tâm nơi mà
chúng tôi có thể tiếp cận với họ. Chúng tôi tổ chức một cơ quan thẩm vấn
chỉ xét hỏi những nhân vật cấp cao bị bắt chứ không phải với những cán
bộ bình thường. Chúng tôi cố gắng đào tạo các nhân viên tác chiến hoặc
các vấn đề tương tự để xem họ tiến hành hoạt động này như thế nào nhưng
thành công chưa nhiều.
Chúng tôi bắt đầu đào tạo lực lượng không quân cho Việt Nam Cộng hoà để
tiến hành các chuyến bay kiểu này. Đại tá Nguyễn Cao Kỳ là chỉ huy
trưởng Không vận, nên ông ta đã đảm nhận việc đó. Chúng tôi cũng lấy một
vài phi công từ hàng không Trung Quốc (CAL) từ Đài Bắc để giúp đào tạo
họ. Chúng tôi thiết lập một bộ phận liên quan ở Việt Nam với cái tên là
Hãng Vận tải hàng không Việt Nam (VIAT) để làm vỏ bọc cho hoạt động đó.
Nó được làm giống như Hãng Vận tải hàng không Trung Quốc-Đài Loan (CAT)
chỉ có điều là nó không trực thuộc Hãng hàng không Mỹ như CAT. Nó là sở
hữu của hãng CAL Đài Loan (China Air Lines). Thật ra tôi muốn có mối
quan hệ phong phú hơn đối với những người Việt Nam thay cho việc chỉ
quan hệ với những người CAS2 và Hãng hàng không Mỹ mà tôi cho là đã được
đặt tên giả. Nếu bạn muốn có một công ty tư nhân để núp dưới đó, thì
bạn không nên gọi nó là hãng Hàng không Mỹ.
Tiếp đến chúng tôi đào tạo một vài lực lượng hải quân mới. Bạn biết rằng
cần phải đổ bộ lên bờ biển, rút lui, phá hoại hoặc tiến hành những việc
tương tự. Vì vậy cần phải nghĩ tới việc đưa người và điện đài vào đất
liền để liên lạc.
Tôi không còn nhớ khi chúng tôi tiến hành chiến dịch đầu tiên vào khi
nào, nhưng có thể vào khoảng đầu năm 1961. Kỳ kiên quyết đòi bay chuyến
bay đầu tiên mặc dù như thế là vi phạm nguyên tắc nếu để ông ta bay.
Nhưng ông ta cứ khăng khăng đòi lên máy bay và ra Hà Nội. Ông ta nói:
"Tôi là chỉ huy trưởng. Tôi sẽ bay chuyến đầu tiên".
Liên đội quan sát 1 là lực lượng quân sự đặc biệt của Mỹ và nhiệm vụ
trước tiên của nó là đào tạo cho Không lực Việt Nam Cộng hòa. Họ đến
chính là để làm việc đó. Còn CIA chúng tôi thì chẳng có liên quan gì tới
việc này. Mãi sau này, chúng tôi mới có quan hệ với Liên đội quan sát
1. Chúng tôi bị bắn rơi một chiếc máy bay vào tháng 7-1961. Chúng tôi đã
giữ liên lạc với họ khi bay vào vùng bờ biển phía Bắc Việt Nam. Miền
Bắc đã công bố vụ xâm nhập này. Chúng tôi đã tìm mọi cách để phủ nhận
nhưng sự việc không đơn giản thế, nếu nói rằng vụ này không dính dáng gì
tới chúng tôi thì nó còn là của ai nữa. Tôi không cho rằng đã xảy ra
một vấn đề gì đó quá nghiêm trọng. Nhưng sự thực thì chúng tôi đã bị
người ta bắt vì làm gián điệp ở một đất nước khác. Tôi không nghĩ rằng
có một vấn đề gì đó quá rắc rối về mặt chính sách, bởi vì chúng tôi đã
thống nhất về mặt chính sách với nhóm đặc biệt hỗn hợp-Ban 5413. Đề nghị
đầu tiên của chúng tôi gồm việc triển khai hoạt động ra phía Bắc và cả
phía Nam đã được họ chấp nhận. Lúc đó là tháng 11/1960. Vì vậy, khi tiến
hành công việc chắc chẳng có vấn đề gì trục trặc lớn về khía cạnh chính
sách.
Theo thiếu tá Lê Văn Bưởi lúc đó ở Huế từ 1959-1961 thì đã có một sự
công phẫn trong các sỹ quan Việt Nam vì họ cho rằng những cố gắng của
CIA là nhằm đạt được một thoả hiệp chung là bắt liên lạc với tất cả các
điệp viên trong tổ chức của bác sĩ Tuyến. Bưởi coi vấn đề đó thiên về
mặt kiểm soát hơn là để chia sẻ: "CIA định tiếp quản tất cả các điệp
viên của chúng ta, và liệu chúng ta sẽ định giữ ai?” Họ cứ đòi chúng ta
cung cấp cho họ ngày càng nhiều các điệp viên nằm vùng mà chúng ta đã
tiếp nhận từ tay người Pháp. Liệu Pháp đã đưa cho chúng ta tất cả những
gì mà họ đã xây dựng không? Không, tất nhiên là không. Nhưng cái gì đã
có thì chúng ta nhất thiết không muốn chia sẻ.
William Colby đã không ngạc nhiên: "Tôi không thể kể chi tiết cho bạn nghe về vấn đề đó, nhưng nó có vẻ đúng".
Tại Hội nghị lần thứ 15 của Bộ Chính trị Đảng Lao động tháng 1 năm ấy đã
đưa ra quyết định chính thức tăng cường hoạt động của cộng sản ở miền
Nam Việt Nam và đưa cách mạng tiến lên, như vậy là đã chuyển nó từ một
cuộc đấu tranh chủ yếu là về mặt chính trị ban đầu sang đấu tranh vũ
trang bằng các đơn vị vũ trang song song với các hoạt động chính trị của
các tổ chức quần chúng thích hợp. Trong tình huống đó Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ rằng: “…Cuộc đấu tranh ở miền Nam bây giờ sẽ nhằm thu hút
mọi lực lượng của toàn quốc, và được coi như là một bộ phận của phong
trào cộng sản quốc tế chống lại chủ nghĩa tư bản". Đó cũng là lời kêu
gọi xuống đường về mặt chính trị của Đảng đối với tất cả người dân Việt
Nam.
Cũng như tất cả những quyết định chính thức, nó báo hiệu một sự thống
nhất về quan điểm đã được phát động nhiều tháng trước đó. Tuy nhiên, Chủ
tịch Hồ Chí Minh còn thiếu sự ủng hộ rộng rãi và to lớn về quân sự từ
khối cộng sản, mà sự ủng hộ của họ rất quan trọng đối với các kế hoạch
của Bắc Việt. Tháng 5 năm đó theo lệnh của Bộ Chính trị, quân đội nhân
dân đã xây dựng một nhóm nghiên cứu đặc biệt do Vỗ Bẩm, Phó trưởng ban
nông nghiệp phụ trách. VÕ Bẩm có kinh nghiệm ở vùng núi miền Trung Việt
Nam. Nhiệm vụ của ông ta là phát triển một đường dây cung cấp để chuẩn
bị hậu cần cho cuộc chiến tranh sắp xảy ra ở miền Nam mà chủ yếu là
tuyến đường ống dẫn dầu từ miền Bắc vào.
Ngày 19/5/1959, đoàn vận tải quân sự 559 được thiết lập để tiến hành các
mục tiêu của Bộ Chính trị thông qua Võ Bẩm, và như vậy đã tạo ra một bộ
khung của cái mà sau này được lịch sử biết đến với cái tên: Đường mòn
Hồ Chí Minh.
Cũng tháng ấy, Bộ Công an đã cử 5 đảng viên cao cấp của mình xâm nhập
vào Nam Việt Nam và tăng cường cơ cấu của các đơn vị an ninh đã có ở đó.
Họ mang vào Nam những chỉ thị mới chủ yếu của Bộ về vai trò của các đơn
vị tình báo và an ninh cộng sản. Ngày 14/5/1959, người ta đã truyền mã
Mooc qua đài Hà Nội cho cơ sở miền Nam một cách trung thành quyết định
mới của Đảng: phát động chiến tranh ở miền Nam. Vào cuối 1959, theo báo
cáo thì đoàn 559 đã đưa 542 cán bộ vào Nam Việt Nam, trong đó 515 người
có nhiệm vụ phát triển cơ sở chiến lược ở các khu vực dọc theo biên giới
Việt-Lào.
THINHRAZOR21428
23-02-2009, 15:52
Các
vũ khí do phương Tây sản xuất cũng được chuyển theo đường dây cung cấp
mới đến các đơn vị du kích ở miền Trung Việt Nam. Sư đoàn 338, một trong
hai sư đoàn đã ra Bắc năm l954-l955 được đặt trong tình trạng báo động
và những người miền Nam tập kết được thông báo quay trở về các đơn vị
cũ của mình đóng ở Xuân Mai. Mùa hè năm đó, Quân đội Nhân dân VN đã
thiết lập một trạm vô tuyến bí mật gần đèo chiến lược Hải Vân trên quốc
lộ số 1 ở miền Trung Việt Nam. Nhiệm vụ của trạm vô tuyến là phối hợp
vận chuyển những chuyến hàng vũ khí đầu tiên chở bằng đường biển từ một
kho dự trữ gần Bến Thủy và ở cửa sông Gianh, tỉnh Quảng Bình. Do biển
động và thời tiết xấu đã cản trở hai chuyến hàng đầu tiên không đến mục
tiêu theo kế hoạch.
Suốt năm 1959, các mệnh lệnh từ Bộ Chính trị ở Hà Nội về việc củng cố
lại cuộc đấu tranh vũ trang đã tạo được phong trào nổi dậy lẻ tẻ, rải
rác ở khắp miền Nam. Cần phải đàn áp-Diệm trả lời ngay bằng một sắc lệnh
của Nhà nước nhằm lập lại sự bất ổn định mới tái diễn vào mùa thu năm
đó.
Mặc dù cộng đồng người Mỹ ở Sài Gòn chưa thấy rõ nguyên nhân của việc
báo động, nhưng ở Washington và Bộ tư lệnh Thái Bình Dương ở Hawaii đã
có những quyết định dứt khoát để hoàn tất. Ý định của Washington là tăng
cường xung đột ở Việt Nam, Lào đã buộc Hội đồng An ninh quốc gia (NSC)
ra chỉ thị 5809 kêu gọi tăng cường giúp đỡ chính phủ Diệm và ngăn cản
Bắc Việt giành chiến thắng. Ở Honolulu kế hoạch đối phó với khu vực châu
Á là kế hoạch chiến dịch 32-59 do bộ Tư lệnh Thái Bình Dương đưa ra
ngày 16/2/1959 bao gồm cả chính sách của chỉ thị 5809 NSC.
Năm 1960, Bộ tư lệnh Thái Bình Dương đã đáp lại sự tăng cường những hoạt
động quân sự của Bắc Việt Nam vào Lào bằng các kế hoạch triển khai các
lực lượng viễn chinh của Mỹ vào khu vực đó. Thông qua các động thái của
chiến thuật này, Hà Nội đã thu nhận được một tin tức quan trọng: Mỹ
quyết tâm phản ứng lại bằng sự hiện diện tích cực hơn để bảo vệ những
lợi ích của mình ở Đông Nam Á.
Năm 1960, tài liệu nghiên cứu Quốc gia do Đại sứ quán Mỹ ở Sài Gòn cung
cấp và được đại diện CIA tại Sài Gòn là William Colby thông qua cho thấy
rằng đường lối Đảng Cần lao của Diệm vẫn có giá trị trong việc chống
lại chủ nghĩa cộng sản. Một ẩn ý trong quan điểm của Colby là phản đối
lại sự chỉ trích gay gắt về một số việc làm quá đáng của Đảng Cần lao.
Một Đảng mà những thành viên của nó có quan hệ mật thiết và ủng hộ các
hoạt động của CIA chống lại Bắc Việt Nam. Mối liên hệ này của chính
người em ông Diệm đối với CIA đã buộc Mỹ phải gắn với lực lượng cảnh sát
quốc gia. Những hành động quá nặng tay, quá cứng rắn của ông Nhu nhiều
khi được coi như là nguyên nhân của những rắc rối chính trị hơn là một
giải pháp hữu hiệu.
Vì Colby muốn giữ mối quan hệ tình báo của mình với giới cầm quyền tại
Việt Nam, nên Gilbert Layton đã đến Sài Gòn để tham gia vào các nỗ lực
của CIA nhằm chuẩn bị cho việc tăng cường các hoạt động chống cộng sản
trong toàn khu vực. Trong vài tháng đầu, Layton không có nhiệm vụ cụ thể
gì. Sau đó, Colby đã gọi ông ta đến để giao nhiệm vụ mới. Layton đã kể
lại việc được giao nhiệm vụ của mình như sau: “…Một buổi, Colby gọi tôi
đến và nói một cách rất trịnh trọng: Này, anh Gilbert, ngoài kia đang
xảy ra chuyện gì đó? Anh hãy tìm hiểu kỹ xem chuyện gì xảy ra, và chúng
ta cần phải làm gì?”
Suốt năm sau, chúng tôi đã tập hợp được một lực lượng khoảng 36.000
người địa phương, gồm phần lớn là người dân tộc thiểu số. Có khoảng 36
nhóm lực lượng đặc biệt của quân đội Mỹ đến huấn luyện. Hiển nhiên là
chúng tôi đã đào tạo một số nhóm điệp viên cho Russ Miller, nhưng lúc đó
thì tôi không hay biết việc này, tức là trước lúc trung tâm huấn luyện
Long Thành ra đời. Điều này do Cộng tác viên Việt Nam của tôi lúc đó là
đại tá Lê Quang Tung phụ trách, nhưng tôi chỉ gần gũi với đại uý Trần
Văn Minh mà thôi.
Các cố vấn quân sự Mỹ đến Sài Gòn chỉ được biết ông ta dưới cái tên là
đại tá Gillbert Layton thuộc Ban nghiên cứu phối hợp (CSD). Layton tặc
lưỡi và tiếp tục: “ Khi quân đội Mỹ bắt đầu đến để đào tạo những người
mà chúng tôi đã tuyển mộ thì quân đội của chúng tôi cần được cử đi đâu
đó theo kiểu hành quân quân sự. Vì vậy, chúng tôi đã xây dựng một tổ
chức bình phong. Điều này nghe có vẻ tương đối ổn, và phái quân sự rất
thích thú. Bộ phận đó không trực thuộc đâu cả, nó chỉ cần có một cái tên
chính thức thế thôi. Các hoạt động do tôi chỉ huy được tiến hành bằng
các nhóm điều tra bí mật và các hoạt động gián điệp mà Russ Miller triển
khai ra Bắc Việt được gọi là nhóm điều tra trên không. Tucker
Gougelmann ở Đà Nẵng cũng giống như Ed Regan và Carl Jenkins ở khu vực
phía trên. Tất cả đó mới chỉ là một sự đầu tư rất khiêm tốn.
Sự hiện diện và những hoạt động của Layton ở Sài Gòn đã phục vụ có hiệu
quả cho việc che đậy các cơ quan đầu não bí mật của CIA, cho những hoạt
động gián điệp được triển khai ra miền Bắc của Russ Miller. Đối với
những người đến thăm văn phòng của Lay ton thì Miller và bộ máy của ông
ta chỉ là "những nhân viên bàn giấy".
Ed Regan, một trong những sĩ quan của văn phòng CIA làm việc cho Russell
Miller đã tham gia tích cực vào việc đưa các nhóm từ Đà Nẵng ra Bắc
ngay trong thời kỳ xây dựng đầu tiên theo cách nhìn của ông ta; công
bằng mà nói thì không ai trong chúng tôi đặt nhiều hy vọng vào hoạt động
này. Tôi biết Gordon Grey (cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống
Eisenhower) đã rời Washington để thanh tra và đánh giá hoạt động, trong
chuyến đi của mình ông ta kết luận rằng: hoạt động này sẽ không thành
công.
Trong giai đoạn đầu tiên mối quan hệ giữa chúng tôi với người của đại tá
Tung chủ yếu là phối hợp với các cộng sự Việt Nam cất giấu vật tư chuẩn
bị cho khả năng cộng sản sẽ đánh chiếm miền Nam.
Tiếp đó cần phải tìm hiểu tình hình miền Bắc thế nào và chúng tôi
chuyển sang các hoạt động gián điệp đơn. Mục tiêu của chúng tôi là đưa
một số gián điệp con thoi để biết rõ tình hình ngoài đó. Theo tôi nhớ
thì đã có khoảng một tá điệp viên kiểu này (trước khi có các nhóm điệp
viên) hoạt động.
Tôi không thể kể hết tất cả những việc mà cộng sự của tôi đã làm, bởi vì
mỗi người trong họ đều làm một cái gì đó riêng biệt mà chúng ta không
thể nào biết được. Chẳng hạn, em của Tổng thống Diệm ở Huế hình như đã
cử một số điệp viên của mình vượt qua Khu phi Quân sự ra Bắc, vào tỉnh
Quảng Bình và chúng tôi không có quan hệ với họ. Bác sĩ Tuyến và Lê
Quang Tung cũng có những hoạt động riêng lẻ của mình, độc lập với Ngô
Đình Cẩn.
Quan hệ của chúng tôi với những người Nam Việt Nam chỉ là để giúp họ thu
thập các thông tin cần thiết cho CIA hiểu được rõ hơn những điều gì
đang xảy ra ở miền Bắc . Chúng tôi đã phải trả tiền cho các hoạt động
này nhưng lại không nắm được quyền kiểm soát vì có những nhóm cạnh tranh
tất yếu trong và ngoài chính quyền Diệm.
Trong khi Russ Miller tổ chức cuộc họp đầu tiên giữa chúng tôi với Ngô
Đình Cẩn vào năm 1960 thì một trong những sĩ quan khác đã đặt quan hệ
với Cẩn và một trong những điệp viên của Cẩn đã được cử ra Bắc vào mùa
hè 1961. Có hai sĩ quan người nhỏ bé thuộc lực lượng hải quân Mỹ ở Đà
Nẵng làm việc cho chúng tôi. Nhiệm vụ chủ yếu của họ là lo việc dùng
thuyền đổ bộ quân của SEAL (nhóm biệt kích Hải-Lục-Không quân) đối với
các hoạt động đường thuỷ của chúng tôi ra Bắc.
Trong khi Bắc Việt triển khai những hoạt động của mình vào phía Nam thì
CIA ở Sài Gòn triển khai các hoạt động ra miền Bắc. Cơ quan phản gián
của Diệm đã bắt được một mạng lưới gián điệp lớn của Bắc Việt cài lại ở
miền Nam, trong đó có một điệp viên trong Quân lực Việt Nam Cộng hoà.
Anh ta là sỹ quan thông tin quân đội VNCH phụ trách Trung tâm thông tin
của Bộ tổng Tham mưu liên quân (JGS).
Các hệ thống mật mã của Nam Việt Nam mà anh ta dùng là do tiếp nhận từ
những người Pháp, chắc Hà Nội cũng biết rất rõ điều đó. Nhưng việc bắt
anh ta đã cho thấy, những mục tiêu xâm nhập của Bắc Việt là ở mức độ
cao.
Một trong những điệp viên của Hà nội là Phạm Chuyên từ Đông Bắc của Bắc
Việt. Người mà chẳng bao lâu sau được Sài Gòn và Washington biết đến với
cái tên ARES.
Điệp viên ARES? Tôi biết anh ta quá đi chứ. Tôi đã đọc hồ sơ của anh ta.
Anh ta có nhiều tên, nhưng tên thực là Phạm Chuyên. Chuyên vào Nam năm
1959 và được chúng tôi tuyển mộ để đánh anh ta quay trở lại Bắc Việt vào
tháng 2/1961. Anh ta vẫn giữ liên lạc với chúng tôi ít ra là cho đến
1969 và tôi không biết rõ anh ta hoạt động cho chúng tôi hay hoạt động
cho Bắc Việt. Sau khi cộng sản tiếp quản năm 1975 thì những người Bắc
Việt có hỏi tôi về anh ta. Bạn có biết là chúng tôi có thực sự tin anh
ta không? Tôi không nghĩ rằng họ hoàn toàn tin tưởng anh ta.
Một sĩ quan khác, người chưa từng gặp Chuyên cũng có quan điểm tương tự:
- Chuyên ấy à? Ồ!... Tôi được cử đến Huế làm phiên dịch, trong khi
phỏng vấn anh ta. Tôi nhớ anh ta nhận mình là cháu của Thủ tướng Phạm
Văn Đồng và bản thân anh ta cũng giữ chức vị cao trong Đảng, nhưng sau
đó vì bất mãn. Anh ta vào Nam năm 1959, được tuyển mộ vào năm 1960. Kết
quả phỏng vấn không đưa đến kết luận gì, mặc dù một số người trong tổ
chức của bác sĩ Tuyến vẫn nghĩ rằng: anh ta là người của Hà Nội được cài
vào. Nếu thực sự anh ta làm việc cho họ thì điều đó cũng chẳng làm cho
tôi ngạc nhiên, bởi vì đấy không phải là trường hợp đầu tiên xảy ra. Tôi
sẽ giải thích tại sao.
Trước đó, chúng tôi bắt được một nhân viên tình báo cao cấp của Hà Nội.
Chúng tôi bắt giữ anh ta và cố gắng lôi kéo anh ta. Cuối cùng, anh ta
đồng ý làm việc cho chúng tôi và được đánh trả lại. Nhưng sau năm 1975,
anh ta xuất hiện với tư cách là một cán bộ phụ trách hải sản của Việt
Nam. Điều đó nói lên rằng: anh ta được tin cẩn và chắc chắn là trá hàng
để điều tra xem chúng tôi làm ăn ra sao, có một tình huống khác xảy ra
trước đó, ngay từ đầu cũng chứng tỏ Hà Nội đã biết chúng tôi là ai và
đang làm gì. Điều đó xảy ra đầu năm 1959, có một chương trình phát thanh
của Hà Nội mà Phòng thông tin phát thanh nước ngoài của CIA hiệu thính
từ Sài Gòn. Chương trình này thông báo một tin khẳng định rằng: Một
thuyền xâm nhập đã bị bắt ở tỉnh Hà Tinh cùng thuyền viên và dụng cụ
trên thuyền.
THINHRAZOR21428
23-02-2009, 15:52
Đài
Hà Nội nói rằng: chiếc thuyền đó thuộc tổ chức của chúng tôi dưới quyền
lãnh đạo của bác sĩ Tuyến và đọc một danh sách những người trong tổ
chức lãnh đạo các hoạt động này rất chính xác: Lê Quang Tung, Trần Khắc
Kính, Ngô Thế Linh và những người khác. Một ai đó đã cung cấp thông tin
cho họ rất nhanh và chuyện đó thì mọi người rất khó mà quên được.
Chương trình phát thanh này nhằm cảnh cáo chúng tôi, Hà Nội nói với
chúng tôi rằng họ biết chúng tôi là ai và chúng tôi đang làm gì. Thực ra
chúng tôi không bị mất cái thuyền nào cả và điều đó cũng giúp chúng tôi
hiểu rõ mục đích của chương trình phát thanh đó. Chúng tôi chỉ việc
chuyển tên của tổ chức này thành "Sở Khai thác địa hình”.
Lê Văn Bưởi có cách miêu tả kỹ hơn về một điệp viên do CIA gửi ra Bắc
Việt vào tháng 2-1961. Mùa xuân năm 1960, Ngô Đình Cẩn đến Vũng Tàu để
dự một cuộc hội nghi cấp cao (bao gồm các chỉ huy tình báo) của chúng
tôi. Vừa đến ông ta đã thông báo rằng ông vừa gặp Phó Tổng thống Mỹ
(Lyndon B Johnson) và được biết rằng Mỹ quyết tâm phá hoại và sẽ tấn
công Bắc Việt. Đây là sự trao quyền chính thức nhằm tiến hành các hoạt
động hỗn hợp liên quan tới các bộ phận của chúng tôi và của CIA. Sau
buổi họp đó Cẩn quyết định tham gia tích cực vào nỗ lực này bởi ảnh
hưởng của Mỹ và sự giúp đỡ đối với Tổng thống của chúng tôi bắt nguồn từ
mối quan hệ với CIA của Trần Kim Tuyến và Ngô Đình Nhu.
Cẩn có cảm giác là mình bị bỏ rơi vì Tuyến làm cái gì cũng hoàn toàn độc
lập với Cẩn và điều đó có nghĩa rằng sự ủng hộ của CIA chỉ dành cho một
người đó là Ngô Đình Nhu. Tôi gặp đại tá Lê Quang Tung và trình bày với
ông ta về suy nghĩ của Ngô Đình Cẩn. Chúng tôi muốn bắt đầu những hoạt
động tình báo tấn công độc lập chống lại Bắc Việt và nhờ sự giúp đỡ của
đại tá Tung. Tung không đáp ứng một cách tích cực kế hoạch của chúng
tôi. Ông ta nói là đã có các nhóm công tác ở miền Bắc và họ làm việc rất
tốt. Họ có bị mất một vài người nhưng tin rằng họ sẽ thành công. Hiển
nhiên đại tá Tung sẽ không giúp đỡ như chúng tôi hy vọng. Chúng tôi muốn
làm một cái gì đó ở Lào, nhưng đề nghị đó cũng bị đại tá Tung từ chối
nốt.
Có rất nhiều dạng hoạt động chống lại Bắc Việt lúc đó. Có những nhóm
nhân viên của đại tá Tung từ quân đội. Những người đã được cử đến Liên
đội quan sát 1 vào tháng 1 năm 1961 và họ đã ra Bắc. Chúng tôi biết điều
này do có những thông tin truyền nhận và phối hợp giữa Ngô Đình Cẩn và
Ngô Đình Nhu.
Có cả những mạng lưới điệp viên nằm vùng. Các mạng lưới này được Pháp
xây dựng trước khi họ rút vào năm 1955 và họ chuyển các hồ sơ điệp viên
đó cho chúng tôi. Pháp cũng chuyển một số cho một linh mục Việt Nam,
linh mục đó được cử sang Vatican nhưng ông được giao nhiệm vụ phải đi
khắp châu Á. Ông ta thường đến giảng đạo ở nhà thờ Huế. Chúng tôi bắt
đầu hiểu ra rằng Ngô Đình Nhu đã tiếp cận được với các tài liệu này theo
con đường của Pháp, và năm 1961 ông ta đã cung cấp các điệp viên nằm
vùng này cho CIA để phục vụ hoạt động gián điệp ra Bắc Việt Nam cùng với
tổ chức của bác sĩ Tuyến.
Chúng tôi đã liên lạc với các điệp viên này qua cơ sở ở Đông Hà ngay sát
khu phi quân sự. Cơ sở này là một bộ phận của Tuyến chứ không phải của
riêng Cẩn, nhưng Cẩn vẫn có thể chuyển những thông tin của mình qua nó.
Theo tôi biết thì CIA cũng đã giúp đỡ cơ sở này vào thời điểm ấy.
Để kéo chúng tôi vào những hoạt động này, Ngô Đình Cẩn đã trực tiếp đề
nghị tôi giới thiệu cố vấn CIA cho Cẩn. Tôi là người đầu tiên mà Ngô
Đình Cẩn cử ra Bắc để chứng tỏ rằng chúng tôi có thể làm không kém gì
Ngô Đình Nhu. Để nghị được chấp nhận, bởi vậy tôi đã tham dự một cuộc
họp của Ngô Đình Cẩn, Phan Quang Đông cùng cố vấn của CIA và một vài
người Việt Nam khác.
Sỹ quan CIA cho tôi biết rằng chiến tranh sắp xảy ra và nhiệm vụ của tôi
là giúp đỡ họ chuẩn bị cho chiến tranh. Tôi phải phát hiện các mục tiêu
để máy bay ném bom, và viên sĩ quan CIA nói với tôi rằng các cuộc ném
bom bằng không quân sẽ có thể xảy ra trong khoảng 2 năm tới. Điều này có
nghĩa là chiến tranh có thể diễn ra công khai vào khoảng năm 1963. Sau
đó Cẩn đề nghị cấp cho tôi số tiền mà tôi cần. Tôi biết đó chỉ là tiền
giả, CIA đã in rất nhiều loại tiền đó. Tôi không màng đến một đồng nào
bởi tôi sợ rằng sẽ bị nguy hiểm nếu họ phát hiện ra tôi có rất nhiều
tiền giả và buộc cho tôi có quan hệ với CIA. Tôi được quyền tiến hành
các hoạt động phá hoại mà không cần đợi ý kiến của Huế. Tôi đã được xem
tất cả ảnh của từng cá nhân mà tôi phải bắt liên lạc từ người đầu tiên
mà tôi sẽ phải gặp ở phía Bắc khu phi quân sự cho đến những người ở nơi
xa xôi phải đến là Quảng Yên. Vì thế tôi biết hình dáng của họ như thế
nào. Tôi còn được cấp một hộ chiếu nội bộ để sử dụng nếu gặp trở ngại
trước khi bắt liên lạc với người đầu tiên.
Tất cả chúng tôi đều nhận thấy rằng tôi rất có thể bị giữ lại ngay trước
khi đi sâu vào đất liền. Bất kể bị giữ lại ở đâu tôi chỉ khai rằng tôi
đi từ miền Nam. Phan Quang Đông là chỉ huy trưởng cơ quan tình báo công
giáo của Cẩn và là người lãnh đạo trực tiếp của tôi cho tôi biết rằng tổ
chức của Trần Kim Tuyến đã gửi 2 điệp viên tới Quảng Yên. Người thứ
nhất là người miền Nam. Tôi không biết anh ta là ai và tôi cũng chẳng
bao giờ biết gì hơn về anh ta. Người thứ hai là Phạm Chuyên. Tôi là
người tiếp theo và có thể có người nào nữa sau tôi nhưng tôi không biết
chắc. Chuyên trước là cán bộ trung cấp của Đảng đã vượt biên vào Nam năm
1959. Anh ta khẳng định rằng do bất mãn nên trốn. Tổ chức của bác sĩ
Tuyến đã tuyển anh ta làm điệp viên và cử anh ta trở lại Quảng Yên đầu
năm 1961.
Sở dĩ Ngô Đình Cẩn muốn đưa tôi ra Bắc bởi vì ông ta có cảm giác rằng
việc cài thành công Chuyên ra Bắc đã tạo cho tổ chức của Tuyến một uy
tín thực sự dưới con mắt của CIA. Nếu Nhu và Tuyến có thể đưa Chuyên đến
đó thì tôi cũng có thể làm được. Bên cạnh đó, Chuyên trước kia là một
đảng viên Cộng sản và có những lo lắng cho rằng Bộ Công an đã cử anh ta
vào Nam với nhiệm vụ xâm nhập vào tổ chức của Tuyến. Vì vậy Cẩn bảo tôi
là phải tránh xa Chuyên, nhưng phải báo cáo mọi điều mà tôi biết về anh
ta.
Tất nhiên chúng tôi muốn sự giúp đỡ của Mỹ dẫu có bị hạn chế. Chẳng hạn,
Ngô Đình Cẩn ve vãn người Nhật vì có tin người Nhật sắp đầu tư vào Việt
Nam và Cẩn có vẻ xuôi theo hướng đó.
Việc tăng cường sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Việt Nam theo những gì mà
tôi được nghe Tổng thống Diệm muốn nhận được viện trợ của Mỹ nhưng lại
không muốn quân đội Mỹ có mặt ở Việt Nam, và chúng tôi đã tranh luận với
nhau quan điểm đó.
Diệm sợ rằng nếu lực lượng bộ binh của Mỹ vào Nam Việt Nam thì quân
Trung Quốc có thể nhảy vào phía Bắc. Nếu điều đó xảy ra thì cuối cùng
người Mỹ sẽ phải rút khỏi Việt Nam và lực lượng của Hà Nội sẽ chiếm miền
Nam và sử dụng nó để thiết lập quan hệ với chính phủ Bắc Kinh. Vì vậy
nếu một khi quân đội Mỹ không vào Nam Việt Nam thì Trung Quốc cũng không
vào Bắc Việt Nam, và Bắc Việt Nam sẽ không có sự giúp đỡ rộng lớn từ
khối cộng sản.
Đầu năm 1961 thiếu tá Lê Văn Bưởi vượt sông Bến Hải ra Bắc Việt Nam. Sau
khi được chuyển qua các cơ sở liên lạc anh ta đã đến cảng Đông Bắc -
Hòn Gai. Bưởi tiếp tục kể:
- Lúc ấy mạng lưới điệp viên nằm vùng ở đó còn rất nhỏ bé. Họ có quan
hệ thường xuyên với miền Nam, được cung cấp điện đài và các vật dụng
khác do tàu đánh cá Đài Loan-loại dùng để cung ứng cho các mạng lưới.
Tôi biết họ vì tôi đã đến một lần bằng thuyền vào năm 1959 và gặp những
người đi lên thuyền của chúng tôi. Sau đó, tôi đến lần nữa vào năm 1961,
với một người và gặp những người đánh cá đó là những người cung ứng
thường xuyên theo định kỳ của mạng lưới. Thời điểm đó thì việc làm này
cũng đơn giản vì việc đánh cá ở vịnh Bắc Bộ chưa bị ai cản trở.
Mạng lưới điệp viên chúng tôi ở Hòn Gai sử dụng máy điện đài để liên lạc
với miền Nam mỗi tuần một lần. Và tôi có thể gửi những thông tin bằng
vô tuyến về cho Ngô Đình Cẩn. Chúng tôi có thể chuyển điện đài di động ở
nhiều địa điểm trong và ngoài thành phố-những nơi được gọi là các hòm
thư chết-nơi mà chúng tôi có thể gửi hoặc nhận thông tin mà không bị ai
phát hiện. Tôi không nhìn thấy máy điện đài và cũng chẳng biết người ta
sử dụng mã gì. Hơn nữa tôi cũng chẳng quan tâm đến điều đó.
Tất cả những gì cần cho tôi là có thể gửi và nhận thông tin. Tôi có thể
nhận thông tin thường xuyên từ Ngô Đình Cẩn và luôn biết rằng các thông
tin đó chính là của ông ta. Tất cả các tin ấy đều có dấu hiệu xác thực
theo quy ước có nghĩa là thông tin đó là của ông Cẩn với các dấu hiệu
quen thuộc.
Rồi sau nửa năm thu thập thông tin và tiến hành một số hoạt động phá
hoại nhỏ, Bưởi kể rằng tình hình bắt đầu thay đổi: có những cuộc tuần
tra ở trong khu vực nhưng chưa có chuyện gì quan trọng xảy ra. Cho đến
đầu năm 1962 khi một chiếc thuyền xâm nhập từ miền Nam ra bị bắt gần Hòn
Gai cùng với các thuyền viên. Thuyền đó không phải cung cấp cho tôi và
tôi cũng chẳng làm gì có hại đến họ. Vì vậy tôi bắt đầu nghi ngờ Chuyên.
Một trong những liên lạc viên của tôi đã chỉ Chuyên cho tôi và nói rằng
mạng lưới rất lo lắng vì nghi anh ta làm việc cho Bộ Công an. Câu hỏi
duy nhất mà họ đặt ra là anh ta đã bị bắt và được họ sử dụng hay anh ta
là một gián điệp đôi. Chuyên có vẻ rất nổi tiếng và được một trong những
nhân viên công an địa phương một lần đã nói rằng có điều gì đó không ổn
bởi sự có mặt của Chuyên ở Hòn Gai. Công an Hòn Gai biết rằng anh ta đã
vào Nam một thời gian rồi sau đó đột nhiên quay trở về và sống yên ổn y
như chưa hề có chuyện gì xảy ra. Nhân viên công an này nói Chuyên chắc
là một cán bộ có cỡ và được giao nhiệm vụ làm tất cả những điều mà không
bị bắt cho đến khi anh ta quay trở lại Bắc Việt. Trong một thông tin
gửi cho Cẩn tôi đã báo cáo sự lo lắng về Chuyên. Cẩn đáp lại rằng: ông
ta và cố vấn CIA rất hài lòng với công việc mà tôi đã làm. Sau đó Chuyên
rời khỏi Uông Bí về Hà Nội và tôi mất dấu vết của anh ta.
THINHRAZOR21428
23-02-2009, 15:52
Tại
sao một người bị nghi là gián điệp đôi như Chuyên lại có thể dễ dàng
rời khỏi miền Bắc như một người tỵ nạn và đi suốt vào Sài Gòn mà không
bị một ai nghi ngờ hoặc lên tiếng cảnh báo? Thực ra tôi cũng không thể
đưa ra lời lý giải về nó. Có bao nhiêu việc đã xảy ra cứ tưởng chúng
liên quan với nhau, nhưng lại được ngăn cách riêng biệt. Trường hợp của
Chuyên có thể là đã đi qua Quảng Trị, ai mà khẳng định được nhỉ. Nếu đi
theo chương trình tỵ nạn thì sau khi chuyển tới Quảng Trị rồi tới Huế.
Giả sử chúng tôi phát hiện ra một người nào đó có thiện chí hợp tác thì
Ngô Đình Cẩn sẽ lập tức rút người đó ra khỏi danh sách rồi khéo léo tác
động để đưa họ trở lại miền Bắc làm việc cho chúng tôi. Ngược lại, nếu
chúng tôi có ấn tượng nghi ngờ ai đó là gián điệp đôi thì người đó sẽ
được gửi vào Sài Gòn để xừ lý thông qua trung tâm thẩm vấn Gia Định. Ở
trường hợp của Chuyên lại đưa thẳng đến Sài Gòn, điều đó đã nói rằng qua
thẩm vấn sơ bộ đã có căn cứ để kết luận anh ta làm việc cho Bắc Việt.
Song chỉ việc anh ta được phái trở lại miền Bắc đã đủ sức phản bác lại
kết luận trên vì nếu không tin tưởng, không có thiện chí thì sao lại như
vậy được. Phải chăng đây là trường hợp ngoại lệ? Có nhiều khả năng là
đã phát hiện ra anh ta là ai và quyết định thử xem Hà Nội sẽ làm gì, có
lẽ nên giả thiết như vậy chăng? Nếu Chuyên cung cấp thông tin tốt thì
chúng tôi sẽ có thông tin tốt còn nếu anh ta cung cấp thông tin tồi thì
chúng tôi sẽ khử anh ta.
“Như vậy chuyện gì đã xảy ra trong vụ Chuyên?" Tôi hỏi Bưởi.
"Tôi không biết." Anh ta uể oải trả lời, cơn đau đầu lại hoành hành:
"Tôi làm việc cho Cẩn còn Chuyên thì làm việc cho Tuyến. Tôi có những
nhiệm vụ khác phải thực hiện".
Ed Regan cũng đưa ra quan điểm của mình về việc thay đổi trong hoạt động:
- Sau khi Kenedy trở thành Tổng thống (qua cuộc bầu cừ tháng 11-1959)
thì sức ép tăng dần lên đòi hỏi phải tiếp tục tăng cường hoạt động gián
điệp ở mức thấp sang các nhóm bán vũ trang. Áp lực đòi phải đưa các nhóm
điệp viên bán vũ trang ra miền Bắc không phải xuất phát từ trung tâm ở
Sài Gòn mà là từ Washington.
Tổng thống Diệm và những người thuộc cơ quan CIA tại Sài Gòn đều nhất
trí dự kiến số lượng vũ trang của cộng sản ở miền Nam không quá 3000 vào
thời điểm 1959. Vào cuối năm 1960 theo như báo cáo thì lực lượng "Việt
cộng" đã lên tới 7000, vì thế Diệm và một số người Mỹ đã rung chuông báo
động là số lượng cộng sản còn nhiều hơn. Diệm và những tư lệnh quân sự
của mình đã mong nhận được sự giúp đỡ của Mỹ lớn hơn thông qua chương
trình viện trợ quân sự (MAP), và sự gia tăng sức mạnh của kẻ thù chính
là động lực để Washington có phản ứng. Nếu Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lê
Duẩn có năng lực thuyết phục khối cộng sản và những người cộng sản ủng
hộ mình thì Tổng thống Diệm cũng chẳng kém tài cán trong việc ve vãn
Washington, bởi họ cũng mong muốn tăng cường sự hiện diện của Mỹ ở Việt
Nam.
Bắc Việt hiểu rất rõ rằng bất kỳ sự tăng cường chiến tranh nào ở miền
Nam cũng đều đòi hỏi có sự đảm bảo hậu phương ở miền Bắc vững chắc.
Để ngăn chặn những hoạt động gián điệp của miền Nam, Bộ Công an ở Hà Nội
đã ra sắc lệnh số 20 VP-P4 ngày 8/1/1960 đóng cửa biên giới trên tuyến
đường biển và đường bộ miền Bắc. Mệnh lệnh này bao gồm cả sự tăng cường
các hoạt động giữ vững an ninh chính trị trong các khu vực này. Ngày
17/1 Bộ Chính trị ra chỉ thị số 186-CT-TW nhằm tập trung sự chú ý của
toàn dân vào 2 nhóm chủ yếu cần phải loại trừ về mặt chính trị được xác
định là có liên quan trực tiếp trong hoạt động "phản cách mạng" do nước
ngoài chỉ huy: công giáo và các dân tộc thiểu số. Vào tháng 9 đại hội
lần thứ ba của Đảng Lao động đề cập đặc biệt đến chiến tranh tâm lý,
gián điệp, các hoạt động bán quân sự chống lại miền Bắc. Đại hội kêu gọi
đấu tranh vũ trang ở miền Nam. Điều này diễn ra khi Đảng đang chuẩn bị
kế hoạch 5 năm lần thứ nhất bắt đầu vào năm 1961.
Sau hơn 3 thập kỷ khi viết về giai đoạn này Việt Nam coi tháng 2/1960 là
thời điểm mà lực lượng Công an Nhân dân Vũ trang (LLCANDVT) tiếp nhận
hệ thống mật mã T09 thay cho hệ thống mật mã cũ là DB2. Là một dạng của
KTB4-một hệ thống mật mã không sử dụng rộng rãi đối với QĐNDVN trong 7
năm tiếp theo-hệ thống T90 được coi là có độ an toàn gấp đôi hệ thống
mật mã cung cấp cho LLCANDVT năm 1959. Giờ đây, Hà Nội công nhận các bộ
mã và các quá trình liên lạc đã được cải tiến này là chìa khoá để họ có
thể đối phó với các điệp viên của miền Nam xâm nhập ra miền Bắc.
Việc chuyển sang mật mã mới an toàn hơn là kết quả của cuộc họp Bộ Chính
trị ngày 17/2/1960. Cuộc họp này đã xem xét các hoạt động gián điệp bán
vũ trang được cài cắm chống lại miền Bắc và điều chỉnh kế hoạch để đối
phó với chúng. LLCANDVT được giao nhiệm vụ hỗ trợ cho các hoạt động phản
gián do Bộ Công an chỉ đạo. Đây là lực lượng mũi nhọn trong việc bắt
các nhóm gián điệp khi chúng xâm nhập và đảm bảo an ninh xung quanh khu
vực, phát hiện tín hiệu có nghi vấn hoặc các điện báo viên từ phía Nam
đến. LLCANDVT toàn Việt Nam đã xây dựng và thực hiện một chế độ báo cáo
hàng ngày và hàng tuần về tất cả các hành vi khả nghi dọc tuyến biên
giới phía Bắc.
Ngày 10/3, tư lệnh LLCANDVT đã giao quyền cho một số đồn biên phòng và
các địa phương dọc biên giới Lào trực tiếp báo cáo bằng vô tuyến cho Bộ
chỉ huy LLCANDVT về tất cả những hoạt động khả nghi càng nhanh càng tốt.
Điều này là cần thiết để đảm bảo rằng mọi thông tin về những nhóm điệp
viên khả nghi được chuyển ngay lập tức đến bộ phận lãnh đạo cao nhất của
LLCANDVT. Những dấu hiệu khả nghi bao gồm cả việc nhìn thấy các máy bay
khả nghi, có khả năng hoặc thực tế có biệt kích nhảy dù; từ khi bắt đầu
báo cáo thì các chỉ thị giữa Bộ chỉ huy các LLCANDVT và các đồn, các
trạm biên phòng được chuyển tiếp và nhận ở Hà Nội chậm nhất trong vòng
vài gìờ.
Nhờ sự đánh giá trùng lặp của Bắc Việt rằng: "Các hoạt động mã thám của
kẻ thù đang được tăng cường", nên thông tin cần phải chuyển bằng các tín
hiệu mật mã trên mạng lưới vô tuyến của LLCANDVT chỉ giới hạn trong các
vấn đề có tính chất khẩn cấp. Các thông tin vô tuyến tiếp tục được ngụy
trang bằng cách xáo trộn nội dung của chúng và bằng cách sử dụng các
phương pháp gây nhiễu khác nhằm cản trở khả năng thu thập của đối phương
khi có ý định giải mã các thông tin này.
Lực lượng phản gián trực thuộc Bộ Công an, một lực lượng thường gọi là
biệt động được Bắc Việt xem như là "một phương pháp an ninh đặc biệt" sử
dụng để tấn công kẻ thù. Như Bắc Việt mô tả khái niệm biệt động, đó là
vấn đề phải đấu trí ngay với kẻ thù.
Khi một nhóm điệp viên bị bắt và nhân viên điện đài phải phát tín hiệu
theo lệnh của Hà Nội. Vấn đề mấu chốt đối với hoạt động này là giữ an
toàn tuyệt đôi đối với các mệnh lệnh, chỉ thị và thông tin có liên quan
đến hoạt động khi mà các chi tiết này được truyền bằng tín hiệu mật mã.
Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể làm kẻ thù nghi ngờ và cuộc chiến tranh
thầm lặng này sẽ có thể dẫn đến thất bại. Chỉ những cán bộ trực tiếp phụ
trách thực hiện chiến dịch, các cán bộ mật mã và các chuyên gia giúp đỡ
trực tiếp là những người duy nhất được phép biết nội dung bí mật của
các hoạt động này.
Suốt cả năm 1960 CIA ở Sài Gòn tiếp tục nhằm vào các hoạt động gián điệp
ở mức tương đối thấp chống lại Bắc Việt. Đối với quan chức CIA ở Sài
Gòn và Đà Nẵng, những người trực tiếp cử điệp viên ra Bắc thì thành công
được đo bằng kết quả thực tế các điệp viên được cài cắm một cách an
toàn và trở về Nam với nhiều thông tin có giá trị. Sau đó, vào cuối 1960
đề nghị của CIA được nhóm đặc biệt của Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC)
thông qua, thì các hoạt động của CIA Sài Gòn chuyển sang các nhóm điệp
viên bán vũ trang, chứ không chỉ là các điệp viên bình thường.
Đầu năm 1961, tổ chức của bác sĩ Tuyến đã tuyển các nhóm điệp viên vũ
trang theo mục đích của Colby bắt đầu gây nên một vài sự rối ren đối với
miền Bắc , trong khi miền Bắc gây nên tình hình xáo trộn lớn ở miền
Nam. Colby giải thích:
- Chiến lược của chúng tôi chỉ nhằm xây dựng một bộ khung ở đấy. Chỉ cần
một bộ khung dưới hình thức nào đó mà chúng tôi có thể dựa vào để xây
dựng lực lượng kháng chiến và phá hoại hoặc làm bất cứ cái gì cần làm
như chiến tranh tâm lý hay các việc tương tự. Bước đầu chỉ cần một số
người để có thể liên lạc được, chứ không cần quá tinh tế.
Theo như tôi nhớ và chắc là như vậy thì vị trí của các nhóm chủ yếu được
chọn trên cơ sở sự quen thuộc địa hình, địa vật trong nhóm. Điều này có
nghĩa là một trong những người trong nhóm của bạn đến từ một vùng quê
nào đó thì yêu cầu anh ta quay trở lại và bắt liên lạc ở vùng ấy. Tôi
cho rằng nếu bạn có thể sống ở vùng núi thì sẽ an toàn hơn là sống ở
vùng bị kiểm soát chặt chẽ ở đồng bằng. Vì vậy, có xu thế đưa bạn ra
khỏi các trung tâm thành phố. Nhưng theo tôi tưởng, vẫn là ở chỗ phải
xây dựng cơ sở mà dựa vào đó chúng ta có thể xâm nhập vào vùng đồng
bằng.
Về vấn đề các nhóm điệp viên ra Bắc, có thể nhanh chóng cắm chốt dọc
theo đường sắt của Hà Nội, Colby nói: "Điều đó có thể là một mục tiêu bổ
sung. Cùng với mục tiêu cuối cùng là phá hoại chúng."
Với tư cách là trùm tình báo CIA ở Sài Gòn, Colby cũng phải tranh cãi
với các viên chức của Diệm-là những người rất cần thiết cho hoạt động bí
mật nhưng lại đang ngày càng trở thành mục tiêu của sự hằn thù trong và
ngoài nước, bởi Diệm không muốn chia sẻ quyền lực.
Colby đã tỏ ra quá mệt mỏi trong việc ủng hộ ông Nhu và bác sĩ Tuyến nên
ông đã cùng với các quan chức Mỹ ở Sài Gòn hối thúc việc gạt bỏ họ. Thế
nhưng Diệm đã phớt lờ mọi yêu cầu này.
Điệp viên ARES ra Bắc bằng thuyền vào tháng 2/1961 và đổ bộ an toàn vào
vùng Đông Bắc Quảng Ninh. Ngay lập tức, anh ta thông báo việc đổ bộ an
toàn của mình cho Sài Gòn.
THINHRAZOR21428
23-02-2009, 15:53
Khi
quan điểm mới của Colby về hoạt động của các nhóm bán vũ trang đang
được thực hiện thì một sự kiện khác lại xảy ra ở nửa bán cầu bên kia có
ảnh hưởng lâu dài đến chương trình bí mật của CIA, nếu không nói là ảnh
hưởng đến bản thân chiến tranh Việt Nam. Đó là sự kiện Vịnh Con Lợn
17-19/4/1961 vụ đổ bộ vội vàng vào Cu Ba bị thất bại, gây ra tác động
đối với Việt Nam xảy ra ngày 20-4: khi Tổng thống Kennedy thành lập nhóm
"nghiên cứu đặc biệt", do tướng Maxwell Taylor phụ trách, có nhiệm vụ
xem xét về thảm họa vịnh Con Lợn và khuyến nghị để những hoạt động tương
tự của Mỹ trong tương lai ở môi trường không có chiến tranh công khai
trở nên có hiệu quả.
Tổng thống Kennedy cho rằng "Chủ nghĩa cộng sản" đang tiến hành chiến
dịch gặm nhấm. Ông ta cũng bày tỏ sự quan tâm nhiều đến các hoạt động
bán quân sự đối đầu với cuộc chạy đua vũ trang đang tiếp tục leo thang.
Quan điểm của ông ta cho thấy: "Cách mạng l959” của Cu Ba và thất bại ở
vịnh Con Lợn hai năm sau đó chỉ là dấu hiệu của những vấn đề sắp xảy ra.
Ông cho rằng: cả Nam Việt Nam và Lào tiếp theo cũng trở thành cộng sản,
nếu không có một biện pháp gì đó thật hữu hiệu để ngăn chặn và phải
tiến hành thật nhanh. Giải pháp của Tổng thống là bắt đầu một quá trình
chuyển các hoạt động dạng bán quân sự kiểu này từ CIA sang Bộ Quốc phòng
ở Việt Nam, đồng thời đưa vào kế hoạch chiến tranh đã được Hội đồng
Tham mưu trưởng liên quân (JCS) thông qua.
Ngày 13/6, nhóm của tướng Taylor đã đệ trình báo cáo kết quả nghiên cứu
của mình cho Tổng thống Kennedy, báo cáo chỉ ra rằng: "Mỹ đang ở trong
một cuộc chiến tranh một mất một còn mà chúng ta có thể đang hoặc sẽ
thất bại, trừ khi chúng ta thay đổi cách thức và điều phối được các
nguồn lực, với một cường độ giống như thời kỳ chiến tranh trước kia".
Báo cáo đề nghị là phải phối hợp tập trung lực lượng bán quân sự bí mật ở
Việt Nam, và những phần chủ yếu của đề nghị này đã được Kennedy thông
qua vào ngày 28/6.
Trong khi Kennedy yêu cầu đánh giá về sự kiện Vịnh Con Lợn, thì bốn
trung sĩ thuộc sư đoàn 22 quân đội Việt Nam Cộng hoà cũng đang chuẩn bị
tiến hành thực hiện chương trình mở rộng hoạt động ra miền Bắc của CIA.
Họ được các sĩ quan tình báo của sư đoàn 22 phát hiện là có khả năng
tiến hành các hoạt động cho Sở khai thác địa hình xâm nhập vào Bắc Việt.
Tất cả bọn họ đều người gốc Sơn La và đã phục vụ quân đội Việt Nam
trong liên hiệp Pháp.
Họ được đưa về Sài Gòn sau khi đồng ý tự nguyện tham gia chuyến công tác
bí mật ra Bắc. Khi văn phòng 45 thông báo cho biết là sẽ nhảy dù xuống
Sơn La thì họ đã không khước từ ý định tham gia chuyến công tác này.
Tháng 5, bốn người đó trở thành toán CASTER dưới sự chỉ huy của Hà Văn
Chấp. Họ được thả xuống Sơn La và ở đó lực lượng của Bắc Việt đã sẵn
sàng chờ đón. Chẳng bao lâu sau khi họ bị bắt, nhân viên điện đài đã
buộc phải làm việc cho Cục phản gián-Bộ Công an. Anh ta đã thông báo cho
Sài Gòn là nhóm đã đến nơi an toàn. Toán CASTER vẫn tiếp tục liên lạc
qua điện đài như là một toán độc lập cho đến tháng 7/1963 khi CIA cho
rằng họ đã mất liên lạc với CASTER. Lần xuất hiện cuối cùng của CASTER
là ở Lào. Ngày 2/6, 3 người thuộc toán ECHO nhảy dù xuống huyện Lam
Trạch thuộc vùng ven biển Quảng Bình. Họ bị bắt cùng với các thiết bị
điện đài mà Cục phản gián đã sử dụng để mở rộng chiến dịch nghi binh lúc
đó đang phát triển. Nhân viên điện đài đã làm theo mệnh lệnh của Bắc
Việt nhưng bí mật báo cho Sài Gòn biết là mình đang bị khống chế. Sau
đó, Trung tâm CIA ở Sài Gòn liền dùng cái gọi là "trò chơi vô tuyến" mèo
vờn chuột thầm lặng với kẻ thù thông qua sóng vô tuyến. Trò chơi này
được tiếp tục cho đến 8/1962 khi CIA chủ động chấm dứt.
Cũng tháng 6 năm đó, 4 trung sĩ khác đều là người Tây Bắc Việt Nam đã
tham gia lực lượng bán quân sự đang phát triển. Được lập thành toán
DIDO, họ nhảy dù xuống Lai Châu, gần thị xã. Một thành viên trong toán
đã kể lại số phận của họ cho một biệt kích khác trong tù như sau: "Sau
khi đổ bộ, chúng tôi chạy ra khỏi rừng. Tôi chạy về nhà lấy thức ăn liền
bị bắt trước khi quay trở lại với đồng đội".
Lực lượng an ninh Hà Nội được đưa đến chỗ của DIDO và nhân viên điện đài
đã bị thuyết phục phát tín hiệu dưới sự khống chế của Hà Nội. Anh ta
cũng phải theo những thủ tục qui định nhưng đã ngầm báo cho Sài Gòn biết
mình đang phát tin dưới sự khống chế của Hà Nội, và còn có hai điệp
viên khác đã nhảy dù để tăng cường cho toán này.
Toán DIDO cũng giống như ECHO trở thành đối tượng của "trò chơi điện
đài" giữa CIA và Hà Nội cho đến khi CIA từ bỏ liên lạc với DIDO. Mặc dù
Sài Gòn nhận biết được họ đã bị bắt nhưng theo báo cáo thì DIDO chịu
trách nhiệm đối với sự mất tích của toán REMUS sau đó.
Cũng vào tháng 6/1961, sĩ quan CIA Samuel Halpern đến Sài Gòn. Là sĩ
quan văn phòng ở Tổng hành dinh của CIA ở Washington năm l945, ông ta đã
giám sát các hoạt động của điệp viên Patti thuộc OSS ở Đông Dương.
Halpern đến Sài Gòn với một nhiệm vụ rất đặc biệt. Ông ta đã kể lại một
cách ngắn gọn nhận thức của mình về hoạt động của Colby:
-Tháng 6/1961, Cục trưởng Cục Viễn Đông Desmond Fitgerald đã cử tôi đến
Sài Gòn thực hiện một nhiệm vụ bất thường. Tôi ở đó khoảng 4 tháng do
liên quan đến một ý tưởng khác của tướng Edward Lansdale. Ý tưởng đó là
phải tìm ra vị trí của tất cả các máy phát vô tuyến của Việt cộng ở Nam
Việt Nam rồi thả các nhóm lính dù xuống đó để bắt nhân viên điện đài
cùng các trang thiết bị liên quan. Lúc đó, tôi là đại diện của CIA Sài
Gòn trong một nhóm hỗn hợp Mỹ-Việt Nam Cộng hoà có nhiệm vụ thực thi ý
tưởng đó. Nó tưởng chừng như đơn giản nhưng chưa bao giờ thành công.
Lansdale là phó cho thiếu tướng Graves Erskine-chỉ huy văn phòng các
hoạt động đặc biệt trực thuộc Bộ Quốc phòng. Lansdale làm phó văn phòng
từ 1957-1963 và văn phòng của Erskine là điểm chốt trong Bộ Quốc phòng
để trợ giúp về mặt quân sự nếu CIA cần hoặc yêu cầu. Lansdale đã phục vụ
đắc lực cho Tổng thống Magsaysay ở Philipine vào giữa những năm 1950,
và đã trở thành một nhân viên "kỳ diệu”. Sự “kỳ diệu” này không thể có ở
Nam Việt Nam và Cu Ba. Trong khi phỏng vấn, tôi đã hỏi Halpern: "Nhìn
chung, các hoạt động này được thực hiện như thế nào theo quan điểm phát
triển đã được ban NSC5412 thông qua sự cho phép của Bộ tổng hành dinh và
các yêu cầu của CIA ở Sài Gòn để phối hợp tác chiến theo quan điểm và
sự điều chỉnh của Bộ tổng hành dinh?" Ông ta tiếp tục: "Tôi nghĩ rằng
sự phân cấp ở đây cũng giống như tất cả các hoạt động dạng thế này, cụ
thể là được nhóm đặc biệt của Hội đồng an ninh thông qua. Trong nhiều
năm, nhóm đặc biệt đã được biết đến dưới nhiều cái tên khác nhau: 5412,
303 nhóm đặc biệt"...
Sự phân cấp cơ bản đối với các hoạt động này có thể bắt đầu với sự thông
qua về mặt nguyên tắc từ nhóm đặc biệt, hoặc cũng nhóm đó với một tên
khác vào một thời điểm khác. Nó có thể xuất phát từ ý tưởng của Bộ Ngoại
giao, Bộ Quốc phòng hay Bộ Tổng hành dinh của CIA, hoặc theo đề nghị
của chỉ huy một bộ phận CIA ở nước ngoài. Đề nghị được đưa đến cho nhóm
đặc biệt phải viết theo mẫu chuẩn của tài liệu dạng quân sự. Bất cứ sự
thay đổi lớn nào về quan điểm, cần phải có sự chấp nhận của nhóm đặc
biệt. Sự chấp nhận quan điểm thường được xử lý bởi một sĩ quan văn phòng
thích hợp phụ trách khu vực hoạt động đó.
Tất cả mọi hoạt động đều có tính độc lập. Chẳng hạn rất ít sĩ quan trong
cơ quan tình báo biết được rõ ràng những thông tin về U2, và còn ít hơn
nữa có thể nhìn thấy những sản phẩm cụ thể. Tôi không nhớ ràng Việt Nam
được coi là mục tiêu ưu tiên cao vào cuối năm 1960 hay đầu 1961. Không
phải theo nghĩa về sự ưu tiên quốc gia của chúng ta được đặt ở đâu. Như
mối quan tâm hàng đầu là Liên Xô, sau đó là Trung Quốc và những vấn đề
khác. Việt Nam không phải là một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng
ta. Tôi đã đại diện cho trạm CIA Sài Gòn ở Hội nghị chỉ huy các trạm
trưởng vào đầu 1961 ở Tổng hành dinh Thái Bình Dương và tôi không nhớ
rằng: chúng tôi đã thảo luận về các hoạt động bán vũ trang có áp lực gì
đối với trạm CIA ở Sài Gòn không? Tôi hỏi Halpern. Ông ta cười và trả
lời: “Có thể là có áp lực ở thời điểm đó bởi vì họ chắc chắn là có mặt ở
các khu vực khác và ở các thời điểm khác. Chẳng hạn như vụ Mongoóe ở
CuBa vào cuối năm 61-62 rồi sau đó nữa. Ví như sau vụ Vịnh Con Lợn, Giám
đốc CIA sẽ tiếp tục phát triển các hoạt động của mình. Đấy là một giai
đoạn khó khăn nhưng chúng tôi cũng vẫn phát triển. Tôi nghĩ là không có
ảnh hưởng gì đến hoạt động của bản thân Sài Gòn. Bởi vì CuBa là CuBa mà
Việt Nam là Việt Nam".
Khi tôi hỏi Halpern là ông đánh giá thế nào về trạm CIA Sài Gòn thì ông
ta nói: “Chỉ huy trưởng trạm CIA Sài Gòn rất tích cực trong việc tiến
hành các hoạt động ra miền Bắc . Tôi nhận ra vấn đề này vào cuối tháng
6/1961, khi đến gặp ông ta ở Văn phòng và thấy ông ta cùng với cấp phó
của mình ở Trung tâm tín hiệu nằm trên tầng cao nhất của Đại sứ quán cũ.
Trạm đã có một nhóm sẵn sàng lên đường nhưng vẫn chưa nhận được lệnh
cho phép từ Bộ Tổng hành dinh.
Trưởng trạm CIA Sài Gòn đã gửi một bức điện báo khẩn trước đó, và tôi
ngạc nhiên là ông ta vẫn chưa nhận được trả lời, nhất là khi máy bay
đang chờ cất cánh để đưa các điệp viên đi. Tôi đề nghị là cần phải gửi
một bức điện báo thượng khẩn và họ cũng đã gửi bức điện báo đó. Chỉ
trong vòng vài phút sau họ đã nhận được bức điện "thượng khẩn" trả lời.
Ở Sài Gòn, tôi biết rất ít về các hoạt động ở miền Bắc, ngoại trừ một
điều: hình như mục đích của chúng chỉ là để thu thập thông tin. Ý tưởng ở
đây là đưa một số người ra Bắc thu thập thông tin và báo cáo về Sài
Gòn. Nhiệm vụ của họ là đi thăm dò xem có điều gì xảy ra ở đó? Ai là cái
gì? Rồi báo cáo. Bây giờ thì tôi mới biết rằng: các toán còn được giao
những nhiệm vụ khác nữa.
Việc ngủ lại trung tâm tín hiệu của Trạm CIA Sài Gòn có lẽ đã làm cho
Samuel Halpern trở thành ngoài cuộc đối với sự kiện quốc tế đang xảy ra.
Sáng sớm ngày 1/7, một chiếc máy bay C47 khác của đại tá Nguyễn Cao Kỳ
đã bay ra Bắc để thả một nhóm điệp viên vào hậu phương của địch, chiếc
máy bay đó bị rơi ở Ninh Bình ngay khì mới bay vào đất liền, theo như
báo cáo thì do một đơn vị phòng không có tên là Gun Crew 40 nhận được
lệnh bắn. Một điệp viên và hai nhân viên của đội bay đã thoát nạn. Họ đã
bị bắt vào ngày 2/7 và chờ xử án ở Hà Nội vào tháng 11 năm đó. Việt Nam
đã gắn sự kiện này với sự thành công bắt được toán CASTER trong khi đó
lại làm thinh về vai trò thực tế của ARES.
Tháng
12 năm đó, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã đưa ra thông báo về việc xử ba
điệp viên bị bắt ở Ninh Bình, trong đó có nói rằng: những hoạt động
gián điệp chống lại Bắc Việt là do quân đội Mỹ tiến hành. Các lời xác
nhận của phi công C47 đã khẳng định: mệnh lệnh mà anh ta nhận được là từ
quân đội Mỹ, từ một văn phòng mang tên là "nhóm cố vấn Mỹ". Đối với mọi
người Mỹ có liên quan đến các hoạt động gián điệp được Hà Nội coi như
là chịu sự chỉ đạo của Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI). CIA không được
nhắc đến trong vụ án công khai tháng 12/1961.
Vụ án đã nhắc tới Liên đội quan sát 1 và Ngô Thế Linh-Phụ trách văn
phòng 45 như là những người chỉ huy các hoạt động của các nhóm gián điệp
dưới sự điều khiển của quân đội Mỹ.
Vì Hà Nội đã biết vai trò thực sự của CIA trong các hoạt động bí mật,
nên coi vụ này là trách nhiệm của Lầu Năm góc. Đây là một sự liên kết
lưới trong dàn hợp xướng rất thận trọng của Hà Nội, nhằm thuyết phục
những người dân Bắc Việt về sự tăng cường đe doạ quân sự của Mỹ. Việc sử
dụng các nhân viên quân sự mặc quân phục đã không được Hội đồng tình
báo an ninh quốc gia (NSCID) 5412/2 thông qua. Sự phủ quyết này theo
William Colby thì không thể áp dụng được. Căn cứ vào sự phê chuẩn ngày
11/1960 của Ban 5412, trong đó ông ta nhắc lại đã thông qua quan điểm
của CIA về các hoạt động đối với Bắc Việt, và quan điểm về sử dụng lực
lượng không quân Việt Nam Cộng hoà để chuyên chở các điệp viên. Mặc dù
Colby phủ nhận việc máy bay C47 rơi là một sự kiện quốc tế, nhưng báo
chí quốc tế kể cả báo chí Mỹ cũng đã viết vấn đề này. Samuel Halpern
cũng ủng hộ lập luận của Colby: "Tôi ở Sài Gòn khi sự việc xảy ra và tôi
chẳng biết tí gì về nó vì tôi không tham gia vụ này”. Có thể là không
có mâu thuẫn với 5412-nơi đề ra các đường lối chung. Đối với trường hợp
của Sài Gòn, nếu có nhân viên mặc quân phục tham gia thì điều đó có
nghĩa rằng: nhóm đặc biệt đã chấp nhận việc sử dụng họ trong những hoạt
động đặc biệt. Sự cấm đoán không quá cứng nhắc đến nỗi Ban 5412 không
thể điều chỉnh được khi viện ra một nguyên nhân hợp lý nào đó.
Có một nguyên nhâu: điều khoản phủ nhận khả thi trong NSCID 5412/2 là sự
thể hiện rằng hoạt động này là do Việt Nam Cộng hoà tiến hành.
Colby tin tưởng rằng: đã có một sự cố gắng để loại bỏ những bằng chứng
về sự hiện diện của Mỹ ở trên máy bay, mặc dầu vụ án ở Hà Nội đã đưa ra
rất nhiều bằng chứng về các vật liệu do Mỹ sản xuất nhặt được từ các
mảnh vụn xác máy bay. Trong đó bao gồm một phần của bản đồ cũ năm 1954
của Cục bản đồ quân đội Mỹ trên đó có một đường bay ghi bằng bút chì mà
chiếc máy bay C47 phải đi theo và những điểm cụ thể mà máy bay phải đổi
hướng. Người phi công đã thú nhận rằng đây chính là bản đồ mà anh ta
dùng để định hướng đường bay của mình. Sự đổi hướng cuối cùng của anh ta
ở Bắc Việt lẽ ra là ở phía Tây Hoà Bình trước khi anh ta bay về căn cứ
không quân Udorn, Thái Lan và sau đó trở về Sài Gòn.
Regan đã kể lại sự kiện chiếc C47 bị bắn rơi và sự mất tích của toán
NAUTILUS 1 (N1) sau đó 33 năm: "Tôi nhớ vụ C47 bị rơi, nhưng tôi không
nhớ có bao nhiêu người trên máy bay. Chúng tôi nhận được các báo cáo về
đường bay cho đến khi nó bị rơi. Vì vậy chúng tôi biết rằng thực sự họ
đã bắn rơi nó…”
"…Điều tương tự cũng xảy ra với toán trên thuyền cùng với những người nhái mà chúng tôi bị mất cuối 1962.
Chúng tôi đang theo dõi những người Bắc Việt khi họ đang đuổi chiến
thuyền xâm nhập, mà nó đang cố gắng đến vĩ tuyến 17 để được an toàn.
Chúng tôi rất thất vọng theo dõi những điều đã xảy ra, bởi vì biết rằng
mình không thể vượt qua khu phi quân sự để giúp đỡ họ. Cuốí cùng thuyền
của họ đã bị chìm ở phía Bắc khu phi quân sự, và những người trên thuyền
bị bắt.”
CIA bị trách cứ về hàng loạt vấn đề xảy ra ở miền Bắc nhưng không phải
tất cả đều là do chúng tôi gây ra. Chẳng hạn căn cứ không quân Đà Nẵng
là nơi hạ cánh khẩn cấp cho các hoạt động do CIA bảo trợ liên quan đến
việc đưa máy bay sang Trung Quốc. Tôi nhớ Hà Nội đưa tin bắn rơi một máy
bay của chúng tôi nhưng sự thực lại không phải là của chúng tôi. Té ra
là một máy bay của chúng tôi làm nhiệm vụ ở Trung Quốc đã bị rơi ở Bắc
Việt trên đường quay trở lại Nam Việt Nam. Tôi kể lại điều này để làm ví
dụ cho một sự rắc rối mà Hà Nội trách cứ chúng tôi mặc dù chẳng có gì
liên quan đến trạm CIA ở Sài Gòn cả.
Trong khi các nhân viên còn sống sót trên chiếc máy bay C47 bị tra hỏi
thì thiếu tá Lê Văn Bưởi rời Huế ra Quảng Ninh theo chuyến công tác
riêng của mình. Tháng 9, những người trên thuyền của Ngô Thế Linh tiếp
nhận một điệp viên khác để đổ bộ vào bờ biển Nghệ An. Bưởi đến được Hòn
Gai, nhưng điệp viên được cử đến Nghệ An bị bắt ngay sau khi đổ bộ.
Ed Regan nhớ lại các sự kiện xảy ra ở Huế: trong khi Russ Miller có một
cuộc họp rất thú vị giữa chúng tôi và Ngô Đình Cẩn năm 1960 (một trong
những sĩ quan của chúng tôi đã có điều kiện tiếp xúc với Cẩn).
Tôi tin rằng có thể chúng tôi đã gửi ra Bắc một ai đó từ nhóm của Cẩn
vào mùa hè 1961, nhưng còn bị giới hạn trong việc đầu tư cho hoạt động
với hy vọng rằng sẽ có thông tin tình báo do điệp viên được tung ra Bắc
Việt. Tôi không nhớ là điều gì đã xảy ra với điệp viên đó. Có một điệp
viên khác cũng đã được lấy vào nhưng chúng tôi được biết hình như đã bị
bắt tại một ga tàu hoả.
Đến cuối năm, ít ra là có 3 nhóm bán vũ trang đã đổ bộ xuống Bắc Việt,
hai trong số đó hình như bị sự khống chế của kẻ địch: một chiếc C47 cùng
với các nhân viên trên máy bay cũng bị mất; và người thứ ba - một gián
điệp đôi có tên là ARES đã giúp Hà Nội chuẩn bị cho nạn nhân tiếp theo
toán điệp viên có mật danh là NAUTILUS.
--------o0o----------
Hết mục 2.